دکتر متخصص ارتوپد یا دکتر استخوان و مفاصل فردی است که باتوجه به علایم بیمار که بیشتر شامل درد میشود، تلاش میکند مشکل را شناسایی و آن را درمان کند. بهطورکلی، ارتوپدی شاخهای از علم جراحی است، اما این به آن معنا نیست که وظیفه دکتر متخصص ارتوپد تنها جراحی کردن باشد. به هنگام بروز یک مشکل در هر قسمت از سیستم حرکتی، پزشک ابتدا تلاش میکند با روشهایی غیر از جراحی، مثل حرکتدرمانی، فیزیوتراپی یا با استفاده از دارو مشکل را برطرف کند. در شرایطی که این روشها موثر نبودند، آنگاه متخصص اقدام به جراحی میکند. مشکلات حرکتی اغلب در ناحیه دست، زانو، کمر، گردن و لگن اتفاق میافتد. مشکلات در سیستم حرکتی بدن انسان بیشتر به علت بالا رفتن سن، صدمات ورزشی، تومورها و مشکلات مادرزادی بروز میکنند. در این مطلب به شرح مهارتها و وظایف پزشک ارتوپد و نقش او در حل این مشکلات میپردازیم.
حیطه وظایف و مهارتهای دکتر متخصص ارتوپد
برای آنکه بدانیم پزشک ارتوپد چه وظایفی دارد ابتدا بهتر است با سیستم حرکتی بدن انسان آشنا شویم. این سیستم شامل شبکه وسیعی از اعصاب، استخوانها، مفاصل، ماهیچهها و تمام بخشهای درگیر در این نواحی میشود، یعنی هر قسمت از بدن که به نوعی در حرکت اندام انسان نقش دارد شامل سیستم حرکتی میشود. ایجاد مشکل در هریک از این نواحی در مرحله اول با درد همراه است. بنابراین، بیمار با درد یا سایر علایم نظیر ورم مفاصل، شکستگی، در رفتگی، پارگی برخی بافتها مثل تاندون و مشکلاتی نظیر آن به پزشک ارتوپد مراجعه میکند. چنانچه آسیبدیدگی مشخص باشد، مثل شکستگی استخوان، اقدامات لازم جهت درمان صورت میگیرد. اما اگر بیمار تنها با درد به پزشک مراجعه کرده باشد، پزشک با معاینه بدن بیمار و گرفتن اطلاعاتی از فعالیتهای او تلاش میکند منشا درد را شناسایی کند.
درمانهای غیر جراحی در حیطه ارتوپدی
توانبخشی
در شاخه توانبخشی پزشک متخصص ارتوپد به فرد توانخواه کمک میکند توانایی حرکتی از دست رفته خود را باز یابد. این مشکلات میتوانند به صورت مادرزادی ایجاد شده باشند یا در اثر ضربه، سکته مغزی و... . در تمرینات توانبخشی، پزشک با شناسایی و بررسی دقیق وضعیت بیمار با محدودیتها و تواناییهای او آشنا میشود و سپس با انجام یک سری تمرینات حرکتی به بیمار کمک میکند رفتهرفته توان سیستم حرکتی خود را بهبود بخشد. در تمرینات توانبخشی، پزشک گاهی از وسایل ورزشی، از یک توپ ساده گرفته تا دستگاههای پیچیده استفاده میکند، گاهی نیز تمرینات به صورت کاملا سبک و بدون هیچ وسیلهای انجام میشود.
کاردرمانی
کاردرمانی خود شاخهای از توانبخشی و در زمینه ارتوپدی است. در این روش درمان، کاردرمان سعی میکند تا با تمرکز بر فعالیتهای روزمره بیمار توانایی از دست رفته را به او برگرداند. کاردرمانی بر روی گروههای مختلف، مانند سالمندان، افراد کمتوان ذهنی، و حتی افراد دچار اختلالات روانی صورت میگیرد.
استفاده از دارو
چنانچه روشهای مختلف توانبخشی ثمربخش نبود، پزشک متخصص ارتوپد میتواند برای بیمار دارو تجویز کند. دارو گاهی در کنار تمرینات توانبخشی و به منظور تسریع روند درمان نیز تجویز میشود. داروهایی که در این زمینه تجویز میشود گاهی باعث باعث ترمیم بافت آسیب دیده میشوند، مانند آنچه که در آسیبدیدگیهای سبک تاندون یا آسیبدیدگی مفاصل رخ میدهد. گاهی داروهای تجویز شده موجب تقویت بافتهای محافظ و نگهدارنده میشوند، مانند آسیبدیدگیهای دیسک کمر که به کمک دارو و البته باز هم تمرینات توانبخشی، سعی به تقویت عضلات اطراف این ناحیه میشود.
انواع جراحیهای ارتوپدی
همانطور که دیده شد درمانهای ارتوپدی تنها به جراحی ختم نمیشود، در حقیقیت میتوان گفت جراحی یکی از معدود درمانهایی است که پزشک متخصص ارتوپد آن را انجام میدهد و اغلب این روش، آخرین گزینه درمان است. اما اگر شرایط به انجام جراحی رسید، این جراحیها به چه صورت و در چه نواحی قابل انجام هستند؟
ترمیم شکستی و دررفتگی استخوان و مفاصل
یکی از رایجترین مشکلات ارتوپدی شکستگی استخوان است. پزشک به منظور ترمیم استخوان آسیبدیده، بسته به شدت آسیبدیدگی میتواند جراحی بسته یا باز انجام دهد. در این صورت استخوان یا مفصل به جای خود برگردانده میشود و با گچ یا آتل وضعیت استخوان به صورت ثابت نگه داشته میشود تا ترمیم صورت گیرد.
عمل جراحی تعویض مفصل زانو
جراحی تعویض مفصل زانو از عملهای رایجی است که در صورت آسیب دیدن مفصل زانو متخصص ارتوپد تصمیم به تعویض آن میگیرد. معمولترین این آسیبدیدگیها، ساییدگی مفصل بر اثر بالا رفتن سن است. پزشک متخصص ارتوپد در این شرایط مفصل آسیبدیده را خارج و یک مفصل مصنوعی در بدن بیمار قرار میدهد.
آرتروسکوپی
آرتروسکوپی روشی است که پزشک از آن هم برای درمان و هم معاینه بیمار استفاده میکند. در این روش، پزشک با ایجاد سوراخ بر پوست بیمار لولهای بسیار باریک را به درون مفصل بیمار میفرستد و به این ترتیب مفصل را معاینه یا درمان میکند.
استئوتومی استخوانها
استئوتومی یک عمل جراحی اصلاحی در بیمارانی است که به صورت مادرزادی یا بر اثر ضربه، استخوان آنها دفرمه شده یا تغییر شکل یافته. در این شرایط پزشک ارتوپد با انجام عمل جراحی استئوتومی تغییر شکل را برطرف کرده و به این ترتیب نه تنها زیبایی را به بیمار بازمیگرداند بلکه موجب تصحیح حرکات بیمار نیز میشود.
پیوند استخوان
اگر شکستگی استخوان به صورت شدید رخ داده باشد و بخشی از استخوان بیمار به طور کامل از بین رفته باشد، پزشک ارتوپد میتواند با استفاده از مواد مصنوعی یا استخوانی که از بخش دیگری از بدن گرفته جای خالی استخوان از بین رفته را پر کند و به این ترتیب توان حرکتی بیمار را تا حد زیادی به او بازگرداند.
ترمیم اعصاب و تاندون
همانطور که گفته شد اعصاب و برخی بافتهای پیوندی مثل تاندون نیز شامل سیستم حرکتی بدن انسان میشوند. بنابراین هرگونه آسیب شدید در این بخشها نیز با جراحی توسط جراح ارتوپد قابل درمان است.
ارتودنسی روشی برای صاف کردن دندان ها و حرکت دادن آن ها به منظور بهبود ظاهر دندان ها و کارکرد آن ها می باشد. و به سلامتی طولانی مدت دندان ها کمک می کند.
ارتودنسی توسط ارتودنتیست ها و متخصصین زیبایی و لمینت دندان قابل انجام است
اکثرا تعداد زیادی از افراد دارای دندان های به هم ریخته ونامنظمی هستند که ارتودنسی موجب صاف شدن و حرکت دندان ها به بهترین صورت می شود. حرکت داندان ها باعث بهبود ظاهر آن ها می شود و تمییز کردن آن ها بسیار راحت تر می شود. برخی از افراد دارای دندان های فوقانی و رو به جلو هستند که به نظر ناخوشایند می رسد که احتمال آسیب دیدگی این دندان های برجسته بسیار زیاد می باشد. با انجام ارتودنسی توسط یک متخصص ارتودنسی خوب می توان آن ها را جابه جا کرد و به جای خود بازگرداند. همچنین در مواقعی که فک بالایی و پایینی در جای مناسب خود قرار نمی گیرند موجب اسیب دیدن دندان می شود.قرار گرفتن نا درست دندان ها در کنار یکدیگر می تواند موجب ایجاد درد و فشار روی ماهیچه ها شود و البته سردرد نیز به دنبال خواهد شد. ارتودنسی به قرار گرفتن صاف فک بالا و پایین و کاهش درد این مناطق کمک می کند.
کاربرد ارتودنسی ردیف کردن دندانها میباشد اگر ارتودنسی در کودکی انجام شود بسیاری از مسائل و مشکلات که در سنین بزرگسالی موجب کاهش سرعت درمان ارتودنسی میشوند را ندارد.
معمولاً افراد بزرگسال دارای دندانهای ترمیم شده و عصب کشی هستند، ممکن است برخی افراد بزرگسال دندان ایمپلنت شده داشته باشند، آیا این افراد قادر به ارتودنسی هستند؟
با پیشرفتهای حاصله در علم ارتودنسی امکان انجام درمان برای افراد با روکش و ایمپلنت ایجاد شده است. اگر دندان اخیراً روکش شده باید به ارتودنتیست اطلاع داده شود تا طرح درمان را متناسب با وضعیت موجود تغییر دهد تا کمترین آسیب به دندان روکش شده وارد شود.
افرادی که تصمیم به انجام ارتودنسی دارند بهتر است که درمان روکش دندانها را به بعد از درمان ارتودنسی موکول نمایند مگر در موارد خاص که درمان روکش لازم و واجب است میتوان ابتدا روکش انجام شود و با اطلاع به ارتودنتیست درمان ارتودنسی شروع شود. در مواردی که تعداد زیادی دندان روکش شده باشد یک گزینهی پیشنهادی انجام ارتودنسی نامرئی میباشد. در مورد درمان ارتودنسی در افرادی که ایمپلنت دارند باید این مورد مد نظر باشد که دندانهایی که ایمپلنت شدهاند قادر به حرکت نیستند و حتماً این مورد باید به اطلاع متخصص ارتودنسی رسیده باشد، تا طرح درمان خود را با توجه به ایمپلنت تغییر دهد. در نهایت توصیهی ما این است که درمانهای پروتزی نظیر روکش، بریج ، لمینت، ایمپلنت و ... را به بعد از اتمام درمان ارتودنسی موکول شوند.
همچنین قبل از ارتودنسی باید کلیه دندانها ازنظر پوسیدگی چک شوند و در صورت وجود پوسیدگی یا عصبکشی باید قبل از ارتودنسی انجام شود. ابتدا عکس رادیولوژی بررسی میشود، سپس جهت رفع مشکلات دندانی به مراکز تخصصی مرتبط در ارجاع داده میشود و قبل از شروع ارتودنسی کلیه دندان ها باید سالم و عاری از پوسیدگی باشند تا از تکثیر میکروبهای پوسیدگی حین درمان ارتودنسی جلوگیری شود.
کمبود آب بدن میتواند باعث بروز اختلالات رفتاری شود و بر میزان تمرکز و هوشیاری بدن نیز تاثیر بگذارد. در ادامه با ما همراه باشید تا بیماریهایی که با آب قابل کنترل هستند را بیشتر بشناسیم.
نوشیدن آب زیاد کمک زیادی به رقیق کردن اسیدی که منجر به سنگ کلیه میشود و از بروز سنگ کلیه جلوگیری میکند. نوشیدن آب فراوان باعث میشود تا سم و عفونت ها از طریق ادرار دفع شوند.
یکی از عواملی که موجب سکته قلبی میشود، فشار خون بالا است. با داشتن رژیم غذایی سالم و صحیح، کاهش وزن و ورزش، نوشیدن آب نیز کمک زیادی در کنترل فشار خون به شما میکند. زمانی که بدن شما به کم آبی دچار میشود، بدن برای حفظ تعادل مایعات خود به سدیم وابسته است. سدیم موجب افزایش فشار خون و فشار به مویرگها و بسته شدن عروق خونی میکروسکوپی شود که در نهایت موجب افزایش فشار خون میشود. برای پیشگیری از این بیماری نوشیدن آب بهترین گزینه است.
آرتروز ناشی از التهاب مفاصل است و با خشکی دردناک و تورم همراه است. اگر بدن مدت زمان زیادی دچار کم آبی شود، درد مفاصل بیشتر میشود و باعث تشدید بیماری آرتروز میشود. مصرف کافی آب باعث روانسازی مفاصل میشود و فرسایش بین مفاصل را کم میکند.
بی خوابی می تواند به دلایل مختلفی از جمله خستگی، دیابت و … رخ دهد. همچنین بسیاری از داروهای شیمیایی ممکن است سبک زندگی شما را تغییر دهند. نوشیدن آب قبل از خواب میتواند کمک بزرگی به شما کند.
لایه تشکیل شده در دیواره روده باید پاکسازی شود. پاکسازی روده باعث جلوگیری از عفونت میشود و همچنین مواد مغذی سریعتر جذب بدن میشود. نوشیدن آب به صورت مداوم کمک زیادی در پاکسازی روده میکند.
اولین تغییراتی که با بالا رفتن سن در چهره پدیدار میشوند، چین و چروک صورت و دور چشم هستند. بسیاری از افراد با این چروکها احساس خوبی ندارند و همیشه به دنبال راهی برای از بین بردن آنها هستند. خواب کافی یکی از راههای داشتن زیبایی و پوستی سالم است اما خواب نیز ممکن است باعث ایجاد چروکهایی در صورت ایجاد شود. در ادامه چند نمونه از تکنیکهای جلوگیری از چروک صورت و دور چشم در هنگام خواب را به شما معرفی میکنیم.
خوابیدن یک روش عالی برای رسیدن به آرامش ذهنی بعد از یک روز خسته کننده است. خواب نه تنها به سلامت بدن کمک میکند بلکه در سلامت و شادابی پوست نیز تاثیر گذار است. نداشتن خواب کافی خطوط تیره زیر چشم، چین و چروک صورت و … را افزایش میدهد. خوابیدن در موقعیت اشتباه باعث چروک شدن پوست میشود اما نگران این مسئله نباشید در این مقاله سعی داریم شما را با چند روش نگهداری از پوست در هنگام خواب آشنا کنیم.
عوض کردن روکش بالش یکی از کارهایی است که از ایجاد چروک در روی صورت جلوگیری میکند. روکشهای ابریشمی گزینههای بهتری نسبت به پنبهای برای روکش بالش هستند. تعویض روکش اصطکاک باعث کاهش اصطکاک بین بالش و صورت میشود و در نتیجه مانع از ایجاد چین و چروک در روی صورت میشود.
اگر به رو یا دو طرف شکم خود میخوابید باید به این نکته توجه کنید که این نوع خوابیدن باعث ایجاد چروک روی صورت میشود. بهترین مدل خوابیدن، خوابیدن بر روی کمر است.
کرم دور چشم یا کرم شب یکی دیگر از راههای جلوگیری از ایجاد چروک در هنگام خواب است. بعد از زدن کرم اطراف چشم را به آرامی ماساژ دهید.
خوابیدن در مقابل کولر و پنکه باعث از بین بردن رطوبت طبیعی پوست و خشک شدن آن میشود که نتیجه آن ایجاد چروک در صورت است.
چربی و رطوبتی که در روی پوست قرار دارد مانع از ایجاد چین و چروک میشوند اما آب باعث از بین رفتن این رطوبت و چربی میشود. شستن صورت نزدیک به زمان خواب نیز باعث از بین رفتن پروتئین پوست میشود. برای حل این مشکل میتوانید از صابونی که مرطوب کننده دارد یا محلول شوینده استفاده کنید.
پاک کردن باقیمانده آرایش یکی دیگر از راههایی است که از ایجاد چین چروک روی صورت جلوگیری میکند. با استفاده از یک پنبه آغشته شده به آب گرم صورت خود را پاک کنید.
یکی دیگر از هزاران معایب الکل تاثیر آن در ایجاد چروک صورت است. الکل با جمع کردن مایع اضافی که در اطراف صورت قرار دارد سبب تورم صورت میشود و در نتیجه چین و چروک در صورت نمایان می شود.
امروزه همه به دنبال راهی برای کاهش وزن و چربی سوزی هستند. بسیاری از برنامههای چربی سوزی انتخابهای غذایی و میزان انرژی شما را کنترل میکنند، همچنین مجبور به حرکتتان میکنند. اما مهمترین اصل در چربی سوزی کنترل عادات روزانه است که در بسیاری از برنامههای چربی سوزی به آن اشاره نشده است. در ادامه با ۵ قانون مهم چربی سوزی آشنا می شوید، تا بتوانید به یک برنامه منظم برای چربی سوزی برسید.
۱) غذا نخوردن بیش از حد
زمانی که از برنامه معمول خود استفاده میکنید، مسلما بیشتر از آنچه که برای کاهش وزن نیاز است مصرف می کنید. غذایی که مصرف می کنید اگر وار سوخت و ساز بدن نشود به صورت چربی ذخیره میشود. برای کنترل میزان مصرف غذایی لازم است برنامه ۳ روز خود را یادداشت کنید و بعد از آن میزان و نوع غذایی که استفاده میکنید را کنترل کنید.
۲) خوردن غذای سالم به مقدار متناسب
غذای سالم در نظر هرکس متفاوت است، اما بر اساس یک قانون جهانی: مواد مغذی بیشتر با کالری کمتر دستور رسیدن به موفقیت است. بهترین غذاها شامل گوشتهای بدون چربی، سبزیجات، چربیهای با کیفیت و مقداری نشاسته میشوند. میزان مصرف این غذاها نیز مهم است، برای محاسبه میزان مصرف این غذاها، استفاده از دست بهترین روش اندازهگیری است. یک مشت کامل کربوهیدرات، به اندازه یک کف دست پروتیین، به اندازه انگشت شصت چربیهای سالم و یک مشت کامل سبزیجات. آقایان برای تامین مقدار کالری خود به دو برابر این میزان غذا نیاز دارند.
۳) افزایش میزان فعالیت
بسیاری از افراد باور دارند، تنها با روزی ۲ ساعت ورزش کردن میتوانند وزن خود را کاهش دهند. اما این طرز فکر کاملا اشتباه است. برای کاهش وزن میتوان میزان فعالیت روزانه خود را افزایش داد، برای مثال به جای استفاده از آسانسور از پله استفاده کنید، پیاده روی به جای استفاده از ماشین و بسیاری از این کارها. با اضافه کردن این فعالیتها به برنامه روزانه، تاثیر فوقالعادهای در کاهش وزن دارد.
۴) ورزش قدرتی
برای سرعت بخشیدن به کاهش وزن و داشتن یک اندام متناسب، ورزشهای قدرتی بهترین گزینه هستند. رفتن به باشگاه دو تا سه مرتبه در هفته و انجام چرخه کامل تمرینات اسکوات، لانچ و پرس کمک زیادی در کاهش وزن میکند.
۵)ورزشهای هوازی
ورزشهای قدرتی به عضله سازی کمک می کنند و ورزشهای هوازی به چربی سوزی. در ورزشهای هوازی بهتر است مدت زمان ورزش را کم کرده و شدت فعالیت را افزایش دهید. با این روش میتوانید در مدت زمان کوتاه، مقدار زیادی کالری بسوزانید. بهترین تمرینهای هوازی شامل دوچرخه و تردمیل است.